|
Sık Sorulan
Sorular
Kanserimin teşhisi için bir
patoloğa gereksinimim var mı ?
Evet, patolog hücre ve dokuları
mikroskop altında inceleyerek hastalıkların teşhisini koymakta
uzmanlaşmış bir doktordur. Patoloji, kanseri de içine almak
üzere birçok hastalığın kesin teşhisini koymak için kurulmuş
bir tıp uzmanlık dalıdır. Patologlar genellikle hastanın
doktoru tarafından gönderilen materyali incelerler. Bu nedenle
hastayla hiç tanışmayan patolog hastanın doktorunun doktoru
gibidir.
Patolog ne yapar?
Patolog dokuyu mikroskop altında
inceleyerek dokuda ne tip bir anormallik olduğunu tespit eder ve
teşhisi belirten ayrıntılı bir rapor hazırlar. Bu rapordaki
bilgi hastanın doktorunun tedavi konusunda karar vermesini
sağlar.
Biyopsi nedir?
Vücuttan mikroskop altında incelenmek
üzere, hücre ve doku örneği alınmasıdır. Hücre veya sıvı
örneği bir iğne yardımıyla alınırsa bu işleme ince iğne
biyopsisi aspirasyonu denir.
Alınan örneğin büyüklüğü
nedir?
Eğer biyopsiyse çok küçüktür fakat
anormalliği yeterince gösterecek kadar büyük olması
gereklidir.
Alınan doku örneğine ne olur?
Önce derhal dondurulup mum bloğu içine
alınır ve daha sonra özel bir cihazla çok ince olarak kesileceği
bir laboratuara gönderilir. Laboratuarda teknisyenler mikroskop
altında bakıldığında hücrelerinin görülebilmesi için doku
örneğini boyarlar.
Alınan örnekler biyopsinin yapıldığı
odada mı etiketlenir?
Evet, derhal. Hastadan alınan örneğe
patoloji raporunda da belirtilecek olan bir numara verilir.
O kadar küçükse patolog örneği
nasıl inceleyebilir?
Laboratuar teknisyeni örnekten hazırladığı
ince kesiti lam denilen ince-dikdörtgen bir cam üzerine koyar ve
lamel denilen ince-plastik bir dikdörtgenle üzerini kapatır.
Buna preparat denir.
Kanserin ne tip olduğunu
söylemek kolay mıdır?
Çoğu vakalarda tanım
kolaydır. Ama bazı vakalar kesin bir teşhise varabilmek için
immünohistokimya veya elektron mikroskopisi gibi ek işlemleri
veya incelemeleri gerektirir.
Preparatlarımı birden fazla
patolog inceler mi?
UTMDACC’de örnekler çoğunlukla
birden fazla patolog tarafindan incelenir. Ayrıca Tümör Kurulu
denilen birden fazla patolog, onkolog, cerrah gibi hasta bakımıyla
ilgili değişik dallardaki uzmanların katıldığı haftalık
toplantılarda da vakalar ayrıntılı olarak tartışılır. Çoğu
uzmanlık dalının bir patoloğun vakalar hakkında rapor
verdiği kendi haftalık toplantıları da vardır.
Anlaşamazlarsa ne yaparlar?
Patologlar teşhis konusunda
anlaşamazlarsa bir araya gelip kesin teşhiste anlaşıncaya
kadar vakayı ayrıntılarıyla tekrar tartışırlar.
Preparatlar ne kadar süre
saklanır?
Preparatlar UTMDACC’da devamlı olarak
saklanır.
Hasta olarak
preparatlarımı ikinci bir fikir almak için başka bir hastane
veya doktora götürebilir miyim?
Evet, götürebilirsiniz.
Patoloji raporunuzun da bir kopyasını götürebilirsiniz.
Cerrahi Patoloji Raporu nedir?
Cerrahi patoloji raporu, doku örneğinin
hangi hastaya ait olduğunu ve teşhisi ayrıntılı olarak
belirleyen bir belgedir.
Patologlar hiç hastayla direkt
konuşurlar mı?
Evet konuşurlar.
Kanserin teşhisi kandan
yapılabilir mi?
Lösemi gibi bazı vakalarda teşhis
kandan alınan örnekten koyulabilir. Kan örneği ile teşhis
konulabilen kanser türü (prostat) azdır. Çoğu kanser türünde
teşhis için doku örneğinin alınması gereklidir.
Patolog ne gibi bir eğitim görür?
Patolog bir doktor olup ek olarak
doktora yapmıştır. Ameliyat sırasında cerrah, ameliyatı
nasıl devam etmesi gerektiğine karar vermek için patoloğun
teşhisini bekler. Hastayla tanışmasa bile patoloğun hastanın
hayatında çok önemli bir rolü vardır.
Kaç
tür kanser vardır ve isimleri nedir?
Kanser, bazı ortak noktaları olan, 100’den
fazla değişik türü içine alan bir hastalık grubudur. Kanser
hücreleri anormal hücreler olup anormal derecede ve şekilde bölünme
gösterir. Bu hücreler çevrelerindeki dokuya yayılarak dokunun
harabiyetine yol açar. Kanser hücreleri ayni zamanda kötü
huylu tümörden ayrılıp kan veya lenf dolaşımına da
karışabilir. Buna metastaz yapmak denir ve kanser bu yolla
orijinal tümörden çıkarak vücudun diğer bölgelerinde yayılıp
yeni tümörler oluşturur. En sık rastlanan kanser türleri
karsinomalar, sarkomalar, lenfomalar ve lösemilerdir.
Patolog DNA’mdaki
anormallikleri bulabilir mi?
DNA anormalliklerini tespit edebilen bazı
testler vardır. Ama DNA’daki anormalliğin ne anlama geldiğini
bilmek şimdilik her zaman için mümkün olamamaktadır.
Benim vakam UTMDACC’daki
araştırma programlarında kullanılır mı?
UTMDACC’ daki birçok araştırma
programı için doku örneğine gereksinim vardır, fakat kendi
örneklerinin bu çalışmalarda kullanılabilmesi için hastaların
özel izin vermeleri gereklidir. |
